De Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI) koos een multidisciplinair Frans-Belgisch team, onder leiding van het architectuur- en stedenbouwbureau Anyoji Beltrando, voor het ontwerp en de opvolging van de realisatie van de openbare ruimte (21.000 m2) van Usquare.brussels, in het kader van de reconversie van de Fritz Toussaintkazerne, op de hoek van de Generaal Jacqueslaan en de Kroonlaan in Elsene.
De opdracht die de MSI geeft aan het bureau Anyoji Beltrando bestaat uit:
- ontwerpstudies van de openbare ruimte (park, pleinen, wegen en diverse netwerken), met inbegrip van de verbindingen met de gebouwen die andere projectteams zullen ontwikkelen op de site;
- opvolging van de uitvoering en budgetcontrole van de werkzaamheden.
Voor de vervulling van deze opdracht heeft het bureau Anyoji Beltrando (Parijs, Frankrijk) een multidisciplinair Frans-Belgisch team samengesteld, waarin het samenwerkt met:
- Office of Landscape Morphology (landschapsontwerp – Parijs, Frankrijk);
- Studiebureau Jouret BVBA (infrastructuur, coördinatie veiligheid en gezondheid – Sint-Niklaas, België);
- MK Engineering (speciale technieken en energie – Brussel, België);
- Agence ON (lichtontwerp – Parijs, Frankrijk).
De minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Rudi Vervoort: "Deze overheidsopdracht is een belangrijke stap in de reconversie van de voormalige rijkswachtschool binnen het project Usquare.brussels, dat de MSI coördineert. Deze aangename openbare ruimte ontworpen door het bureau Anyoji Beltrando zal coherentie brengen tussen het geheel van reconversieprojecten van de vroegere kazerne. Rond deze openbare ruimte die toegankelijk is voor de buurtbewoners komen in de toekomst gezinswoningen, voorzieningen voor academische activiteiten, ondernemerschap en innovatie, studentenwoningen en deel- en buurtdiensten."
De directeur van de MSI, Gilles Delforge: "Het dossier van het bureau Anyoji Beltrando beantwoordde het beste aan de verwachtingen van de overheidsopdracht, omdat het de meest globale visie voor de hele site presenteerde en het verste ging in het denkproces, waarbij veel ruimte werd gelaten voor inspraak in de uitvoering. Het is een heel open, evolutieve en participatieve aanpak, die zich bovendien baseert op de intrinsieke kwaliteiten van de site en van het project Usquare.brussels, waarbij er tegelijk heel terecht naar wordt gestreefd om de bestaande dynamiek van het tijdelijke gebruik See U, geïnitieerd door de MSI, te integreren."
Ambities van het project
De MSI ontving 9 Belgische en buitenlandse kandidaturen tijdens de eerste fase van de overheidsaanbesteding met Europese bekendmaking, die werd gelanceerd in april 2019 om het multidisciplinaire team voor deze opdracht te selecteren. Daaruit koos de MSI 5 teams, voornamelijk op basis van hun referenties en de samenstelling van het team(*). Deze teams kregen een uitnodiging om deel te nemen aan de tweede fase, waarvoor ze onder meer een schets van het ontwerp moesten indienen.
De directeur van de MSI legt uit: "Het winnende ontwerp dat werd voorgesteld door het bureau Anyoji Beltrando beantwoordt perfect de doelstellingen die de MSI had vastgelegd: de toegankelijkheid van de site en de verbinding met de omliggende wijken; respect en waardering van het erfgoed van de voormalige kazerne en de bijzondere morfologie ervan; het creëren van een verbindende openbare ruimte, die bestemd is als een ontmoetingsplek; de kwaliteit van het landschapsontwerp; en het aanmoedigen van actieve verplaatsingswijzen.
De MSI wil ook dat de herinrichting van de openbare ruimte de bestaande gewestelijke en gemeentelijke praktijken inzake materiaalkeuze, straatmeubilair, gebouwontwerp en beheersvormen onderzoekt. De herinrichting zou de volgende garanties moeten bieden:
- duurzaamheid (gebruik, onderhoud en beheer) van de inrichting op termijn;
- eenvoud en circulariteit in de deconstructie, de investering, onderhoud en beheer;
- eenvoudige, robuuste, duurzame en economische inrichtingen;
- coproductiemethode met projectleiders, bewoners, toekomstige exploitanten en gebruikers van de verschillende initiatieven voor de reconversie van de oude kazerne.
Start van de werken in 2022
Het bureau Anyoji Beltrando start nu met de studie- en ontwerpfase die is voorzien in de opdracht. De MSI hoopt de aanvraag van de stedenbouwkundige vergunning voor eind 2020 in te dienen en te starten met de werkzaamheden voor de inrichting van de openbare ruimte in de loop van 2022.
(*) Voor deze selectie liet de MSI zich begeleiden door een adviescomité bestaande uit onder meer vertegenwoordigers van de Brusselse Bouwmeester, van universiteiten (VUB, ULB), van perspective.brussels, van urban.brussels, van de gemeente Elsene, van Leefmilieu Brussel en van Brussel Mobiliteit.
